اگه بخوای یه تشبیه خیلی خودمونی بزنم، این بخش مثل فرمون و ترمز ماشین توی یه سفر طولانیه.
استراتژی‌ات رو اجرا کردی؟ عالیه.
ولی اگه ندونی داری درست می‌ری یا نه، ممکنه تهش برسی به جایی که اصلاً نمی‌خواستی!
استراتژی بدون ارزیابی
مثل رانندگی با چشم بسته‌ست!
خیلی از کسب‌وکارا فقط مرحله اجرا رو انجام می‌دن، بعدش دیگه همه چی رها میشه!
و وقتی بعد از یه سال فروش کم میشه یا تیم سردرگم میشه، تازه برمی‌گردن می‌پرسن: «چی شد که اینجوری شد؟»
ولی تو هوشمندی که این سوال رو قبل از سقوط بپرسی: «آیا داریم درست می‌ریم یا باید مسیر رو اصلاح کنیم؟»
هدف این مرحله چیه؟
دو تا کار مهم داره:
- بررسی اینکه استراتژی داره جواب می‌ده یا نه
- تصحیح مسیر اگر نتایج با اهداف همخوان نیست
سه گام کلیدی برای ارزیابی و کنترل استراتژی
۱. 🎯 تعیین شاخص‌های عملکرد (KPIs)
یعنی از همون روز اول بدونی چه چیزهایی رو می‌خوای بسنجی.
- اگه استراتژیت افزایش سهم بازاره → باید بتونی سهم بازار رو اندازه بگیری.
- اگه تمرکزت روی رضایت مشتریه → باید NPS یا نرخ شکایت رو چک کنی.
- اگه هدف رشد درآمده → شاخص رشد ماهانه/فصلی و سود عملیاتی رو بسنج.
📌 یادت نره: هر استراتژی، بدون شاخص، یه جمله قشنگه، نه یه تصمیم واقعی.
۲. 📊 اندازه‌گیری مستمر عملکرد
حالا که شاخص‌هاتو داری، باید مرتب وضعیت رو پایش کنی.
🔁 گزارش‌های ماهانه
📈 داشبوردهای لحظه‌ای
🎯 مرور فصلی با تیم‌ها
📍 جلسات OKR یا BSC محور
💡 من تو بعضی پروژه‌ها، یه روال ساده تعریف کردم:
“هر ماه فقط سه تا KPI رو بررسی کن، نه ۳۰ تا!”
سادگی باعث میشه ارزیابی واقعاً انجام بشه، نه فقط روی کاغذ بمونه.
۳. 🔧 اقدامات اصلاحی و یادگیری مستمر
فرض کن داری یه مسیر رو رانندگی می‌کنی. دیدی داری منحرف می‌شی، فرمون رو اصلاح می‌کنی.
تو کسب‌وکار هم همینطوره:
- اگه یه استراتژی داره نتیجه نمی‌ده، سریع باید بری سراغ بازبینی.
- شاید بازار تغییر کرده، رفتار مشتری عوض شده، یا تیم اجرا به درستی متوجه نشده.
🧠 نکته طلایی: ارزیابی یعنی یادگیری.
ابزارهای کنترل استراتژی
✅ Balanced Scorecard (کارت امتیازی متوازن):
یه چارچوب عالی برای نگاه چندبعدی به عملکرد: مالی، مشتری، فرآیندها، یادگیری.
✅ Benchmarking:
مقایسه عملکرد با رقبا یا بهترین‌ها
✅ Dashboardهای مدیریتی:
نمایش لحظه‌ای داده‌ها برای تصمیم‌گیری سریع
✅ Performance Reviews:
جلسات تحلیلی و ارزیابی تیم‌ها و واحدها
تجربه شخصی
یکی از مشتری‌هام بعد از تدوین و اجرای استراتژی، چون تیم مارکتینگ رو نداشت اندازه می‌گرفت، فکر می‌کرد داره خوب پیش می‌ره.
ولی وقتی با کمک یه سیستم ساده مانیتورینگ شروع کردیم، تازه فهمید بازخورد مشتریای جدید اصلاً مثل قبل نیست.
اگه اون بررسی رو نمی‌کرد، احتمالاً تا یک سال بعد متوجه افت سهم بازار نمی‌شد!
جمع بندی مهدی طور
🔍 ارزیابی و کنترل یعنی اینکه به جای “امید داشتن به موفقیت”، “مسیر موفقیت” رو ببینی و بشنوی.
هر استراتژی نیاز داره بررسی بشه، نه قضاوت بشه.
🔁 بازخورد بگیر
🔁 اصلاح کن
🔁 دوباره برو جلو
📌 استراتژی خوب، استراتژیه که هر ماه یه درصد بهتر بشه، نه فقط یه بار تعریف شه.